Naprawa małżeństwa przez rozłąkę
Separacja
Niekiedy potrzebować będą Państwo wytchnienia od codzienności, chwili zastanowienia nad dalszym losem swojego małżeństwa. Wtedy możecie się Państwo zdecydować na separację. Pomimo mojego sceptycznego podejścia do owej instytucji, istnieją głosy, że niejednokrotnie spełnia ona swoje zadania :]
Separacja małżonków
Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację. Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
W sytuacji, gdy małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków. Jeżeli jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód. Podczas gdy orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeka separację. Przy orzekaniu separacji stosuje się przepisy art. 57 i art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Co więcej orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa. Jeżeli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy. Do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków pozostających w separacji drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy art. 60 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z wyjątkiem § 3. Co ważne, na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka o zniesieniu separacji. Z chwilą zniesienia separacji ustają jej skutki. Znosząc separację, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków.
Zakres usług w pigułce
- Sporządzanie i opiniowanie projektów umów
- Sporządzanie pism procesowych, w tym pozwów, wniosków i środków zaskarżenia (m.in. w postępowaniach dotyczących prawa rzeczowego, prawa własności, w tym postępowaniach wieczystoksięgowych, sprawach dotyczących nieruchomości i ich rozgraniczenia, zasiedzenia, zniesienia współwłasności nieruchomości, ustanowienia służebności itd.)
- Dochodzenie roszczeń, w tym zadośćuczynień i odszkodowań, także z tytułu ubezpieczeń majątkowych, ubezpieczenia OC kierowców
- Doradztwo oraz reprezentowanie klienta w sprawach z zakresu prawa spadkowego, w tym w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, podziału masy spadkowej, w sprawach o zachowek, przyjęcie i odrzucenie spadku, uniknięcie długów spadkowych
- Windykacja należności, reprezentowanie Klienta także na etapie komorniczego postępowania egzekucyjnego
- Negocjowanie umów handlowych z kontrahentami
- Doradztwo i reprezentowanie Klienta w sprawach z zakresu prawa osobowego, w tym w sprawach dotyczących ubezwłasnowolnienia
- Reprezentowanie Klienta przed sądami i innymi organami, podmiotami trzecimi, w szczególności w sprawach o zapłatę, o ochronę dóbr osobistych, w sprawach związanych z prawem budowlanym, prawem najmu, dzierżawą, zasiedzeniem, kredytem, leasingiem, itd.
Sporządzanie i opiniowanie projektów umów
Sporządzanie pism procesowych, w tym pozwów, wniosków i środków zaskarżenia (m.in. w postępowaniach dotyczących prawa rzeczowego, prawa własności, w tym postępowaniach wieczystoksięgowych, sprawach dotyczących nieruchomości i ich rozgraniczenia, zasiedzenia, zniesienia współwłasności nieruchomości, ustanowienia służebności itd.)
Dochodzenie roszczeń, w tym zadośćuczynień i odszkodowań, także z tytułu ubezpieczeń majątkowych, ubezpieczenia OC kierowców
Doradztwo oraz reprezentowanie klienta w sprawach z zakresu prawa spadkowego, w tym w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, podziału masy spadkowej, w sprawach o zachowek, przyjęcie i odrzucenie spadku, uniknięcie długów spadkowych
Windykacja należności, reprezentowanie Klienta także na etapie komorniczego postępowania egzekucyjnego
Orzekanie separacji.
Czy przypomina coś Państwu powyższa instytucja? Oczywiście, że rozwód, z kilkoma wyjątkami. Nie dochodzi tu do trwałego rozpadu pożycia małżeńskiego w 3 sferach: finansowej, psychicznej i gospodarczej. Musza być widoki na ponowne zejście się małżonków.
Jakkolwiek by nie być sceptycznym w stosunku do przedmiotowej instytucji, jest ona praktykowana i daleko jej do archaizmu. Gdzie znajduje się jej fenomen? Powód, dla którego ludzie ją wykorzystują? Otóż jest krótszą formą na dokonanie między małżonkami rozdzielności majątkowej i stanowić może furtkę dla wierzących, którzy wiążąc się na całe życie i nie uznają rozwodu.
W odróżnieniu od rozwodu orzekanie separacji ograniczone jest tylko dwiema negatywnymi przesłankami: sprzecznością z dobrem wspólnych małoletnich dzieci oraz sprzecznością z zasadami współżycia społecznego. Nie wyłącza natomiast orzeczenia separacji żądanie jej przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. W literaturze słusznie przyjmuje się, że w toku wykładni komentowanego przepisu nie można uwzględniać winy małżonka żądającego separacji w ramach sprzeczności orzeczenia separacji z zasadami współżycia społecznego. Pominięcie tej przesłanki negatywnej w ramach uregulowania instytucji separacji jest bowiem celowym zamierzeniem ustawodawcy wskazującym także na kierunek interpretacji tej regulacji.
Jak wygląda procedura przy separacji?
Jednym z trybów orzekania separacji jest postępowanie procesowe. Tryb ten może wejść w grę w każdym przypadku, jednak gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, jest on trybem wyłącznym. Wszczęcie postępowania następuje na skutek wytoczenia powództwa przez jednego z małżonków. W pierwszej instancji sądem rzeczowo właściwym jest sąd okręgowy (art. 17 pkt 1 k.p.c.), a miejscowo wyłącznie właściwym jest sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.
Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda (art. 41 k.p.c.). Sprawy o separację rozpatrywane są w składzie jednego sędziego i dwóch ławników (art. 47 § 2 pkt 2 lit. b k.p.c.). Postępowanie podlega przepisom o postępowaniu odrębnym w sprawach małżeńskich (art. 425–446 k.p.c.), a więc prowadzone jest według tych samych reguł, co postępowanie rozwodowe. W toku postępowania sąd może stosować następujące środki sprzyjające pojednaniu stron: 1) skierować strony do mediacji, 2) zawiesić postępowanie.
Separacja może zostać również orzeczona postanowieniem wydanym w postępowaniu toczącym się w trybie nieprocesowym. Do wszczęcia tego postępowania niezbędne jest złożenie zgodnego żądania przez małżonków. Niedopuszczalne jest orzekanie separacji w tym trybie, jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci – wówczas separacja może zostać orzeczona wyłącznie w procesie. Zgodne żądanie powinno obejmować wolę małżonków skierowaną na orzeczenie separacji. Nie jest natomiast konieczne, by ta zgodność obejmowała dalsze kwestie, będące przedmiotem rozstrzygania sądu, jak sposób podziału majątku, mieszkania bądź alimenty dla małżonka.
Kancelaria Radców Prawnych Aneta Pietrzak – Separacja