Konsekwencją założenia rodziny jest obowiązek przyczyniania się do utrzymania jej członków. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Z powyższego wynika, że rodzice zobowiązani są do płacenia alimentów na małoletnie dziecko zawsze, do ukończenia przez nie 18 roku życia. Tu nie jest badany niedostatek dziecka, a każde z rodziców ma obowiązek utrzymywania dziecka stosownie do swoich możliwości i potrzeb dziecka. Nawet osoba bezrobotna zostanie zobowiązana do płacenia alimentów, chyba, że zajdą szczególne okoliczności i zasady współżycia społecznego się temu sprzeciwią. Poza tym, dziecko, które samo jest w stanie się utrzymać np. ze spadku lub pracy ma obowiązek przyczyniania się do swojego utrzymania. Nie jest rzeczą częstą, że dziecko zarania tyle, żeby się utrzymać, jednak kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje taką ewentualność.
Najwięcej pytań powstaje przy analizie potrzeb finansowych pełnoletniego dziecka oraz związanego z tym obowiązku alimentacyjnego rodziców. Dziecko pełnoletnie musi wykazać, że nie jest w stanie samo się utrzymać, może to być związane np. z dalszą nauką. Student uczący się na studiach dziennych ma ograniczoną możliwość pracy np. w porównaniu ze studentem studiów weekendowych. Co ważne, wyrok alimentacyjny wydany przed ukończeniem 18 roku życia obowiązuje także później, aż do usamodzielnienia się dziecka. Dorosłe dziecko może wskazać, że alimenty będą wypłacane na jego rachunek bankowy, a nie jak dotychczas na rachunek bankowy rodzica. Przy ustalaniu alimentów na rzecz dorosłego dziecka nie ma znaczenia wiek, a realna możliwość wykonywania pracy. Z doświadczenia kancelarii wynika, że problemy w znalezieniu pracy dotyczące osób wykształconych dotyczą często ich zdrowia psychicznego. Osoby z zaburzeniami psychicznymi niekiedy nie radzą sobie w społeczeństwie, nawet pomimo uzyskania pełnego, wyższego wykształcenia. Pomimo starań, często nie wytrzymują konkurencji z osobami zdrowymi bez widocznych lęków, czy zaburzeń. W takich sytuacjach ogromne znaczenie ma prawidłowa diagnoza i wskazanie, że powodem braku zatrudnienia nie jest lenistwo, a przeszkody obiektywne związane ze stanem zdrowia.
Idąc za orzecznictwem, obowiązek alimentacyjny rodziców trwa do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymywania się, co stanowi jedyne kryterium, od którego zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku. W konsekwencji, dziecko, które osiągnęło pełnoletność nie traci uprawnień do alimentów nawet, jeżeli zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, ale pod warunkiem, że podejmuje starania o kontynuowanie nauki, przejawiające się w realnych, a nie jedynie deklarowanych lub pozornych działaniach zmierzających do zdobycia wyższych kwalifikacji lub wykształcenia. Zaniechanie realnych starań o podjęcie studiów przez pełnoletnie dziecko wyklucza przedłużenie uprawnienia alimentacyjnego, oczywiście z zastrzeżeniem, że dziecko nie znajduje się w niedostatku. Zasadniczo zobowiązany może uchylić się od obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego dziecka jedynie, jeżeli wykonanie tego obowiązku połączone byłoby z nadmiernym uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Nadto wtedy, gdyby żądanie alimentów było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co jednak nie dotyczy obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka. Zaznaczam, że umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo – wychowawczej bądź innej formie pieczy zastępczej nie zwalnia rodzica z obowiązku alimentacyjnego i generuje dodatkowo obowiązek pokrycia kosztów utrzymania dziecka wynikających z pobytu w tych placówkach.
Co do górnej granicy wieku dziecka, zaznaczam, że w ocenie sądu podlega czy i w jakim zakresie dziecko dołożyło starań w celu przygotowania się do samodzielnego utrzymania. W zasadzie przyjęła się w praktyce linia orzecznictwa, zgodnie z którą w przypadku pobierania nauki na studiach wyższych, górną granicą wieku, do jakiego trwa obowiązek alimentacyjny względem dziecka, to ukończenie 26 roku życia. Po tym okresie jedynie szczególne względy mogą powodować dalsze trwanie obowiązku alimentacyjnego. Wygaśnięcie obowiązku dostarczania środków utrzymania następuje dopiero gdy dziecko zostaje należycie przygotowane do samodzielnej egzystencji, co w szczególności w dzisiejszych czasach oznacza uzyskanie odpowiedniego do możliwości dziecka wykształcenia (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 września 2001 r. III SA 974/2000). Należy brać pod uwagę to, czy dziecko wykazuje chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowania, a co najmniej znacznego utrudniania dalszego rozwoju dziecka, poprzez pozbawienie go środków materialnych niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletniości – pozostawałoby zatem w sprzeczności ze wspomnianym wyżej obowiązkiem rodzicielskim (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1998 r. III CKN 217/97 Prokuratura i Prawo – dodatek 1998/9 poz. 28).
Reasumując, rodzic jest zobowiązany do utrzymania dziecka nieletniego bezwarunkowo ( z wyjątkiem sytuacji, kiedy dziecko jest w stanie utrzymać się samo), a w przypadku dziecka pełnoletniego w sytuacji, gdy dziecko nie może samo się utrzymać z przyczyn obiektywnych. Nie bez znaczenia są możliwości finansowe rodzica, które mogą ograniczać lub wykluczać alimenty dla dziecka dorosłego. Nie ma określonego wieku, do jakiego trzeba utrzymywać dziecko, a obowiązek alimentacyjny trwa nawet po uzyskaniu przez dziecko pełnoletności.